saro's loep
over planten
over dieren
meer weetjes
recept van de maand

Rivieren van ijs

Gletsjers, wat zijn dat? Een gletsjer is een enorme ijsmassa die van hogerop in de bergen een dal inschuift. Het ijs is werkelijk in beweging: het verplaatst zich in één jaar tijd tientallen en soms zelfs honderden meters, als een voortstromende rivier in slowmotion!

Een gletsjer ontstaat op plekken waar in de winter meer sneeuw valt dan er wegsmelt in de zomer. De sneeuw stapelt zich dan op als 'eeuwige sneeuw'. Dit is het geval in het hooggebergte en in de poolgebieden. Als de steeds dikker wordende sneeuwlaag door zijn eigen gewicht de onderste sneeuw tot ijs heeft geperst, is de gletsjer geboren.

Samendrukken van sneeuw

Sneeuwvlokken worden samengedrukt als ze door veel meer andere sneeuwvlokken bedekt worden. Bij het samendrukken worden de vlokken eerst omgezet tot firn, een korrelige ijsmassa. De firn verandert door het toenemende gewicht van steeds weer nieuwe versgevallen sneeuw in wit gletsjerijs. Als door al die druk de laatste restjes zuurstof uit het ijs is geperst, verandert de kleur van het ijs van wit in wonderlijk blauw.

Door de voortdurende aanvoer van sneeuw en het samendrukken van alle vlokken en ijskorrels ontstaat er steeds meer ijs. Deze groeiende ijsmassa zoekt een uitweg en 'stroomt' heel langzaam naar lager gelegen gebieden. De berg af dus.

Gletsjermelk

Het voorste deel van de gletsjer - de gletsjertong - kan maar tot een bepaalde lagergelegen plek stromen. In het dal, waar de temperatuur te hoog is voor het ijs, verdampt het en smelt het weg. Het smeltwater dat vanuit de gletsjer ontsnapt is vermengd met stukjes door het ijs afgesleten rots. Het is vaak wat wittig en wordt daarom gletsjermelk genoemd. Grappig he?!

 

Aletschgletsjer in Zwitserland